عدم تشكل مستقل كارگري در شركت واحد يكي از عوامل اصلي شكل گيري سنديكاي كارگران شركت واحد بوده.رانندگان شركت واحد از اقشار پر كار و كم درامد شهر تهران هستنند . اكثريت انها مستاجر و در حاشيه هاي تهران زندگي ميكنند . روزانه هزران نفر را در سطح شهر تهران جابجا ميكنند .انمهم در شرايط غير استاندارد شهر تهران چه از نظر الودگي هوا و الودگي صوتي و ترافيك و...با توجه به اينكه تمام ساعات كاريشان از ساعات مفيد كاري محسوب ميشود. اما از كمترين حقوق و مزايا بهره مند هستند .. تا پايان سال 84 يعني قبل از بازگشائي سنديكاي كارگران شركت واحد از حداقل حقوق و مزاياي يك راننده هم محروم بودند . از انجائي كه شوراهاي اسلامي كاركه بعد از انقلاب در اكثر كارگاه ها و كارخانه ها شكل گرفت در شركت واحد هم بدون هيچ نظر خواهي از كارگران و بدون برگزاري مجمع عمومي در سال 1370 كارش را در مجموعه شركت واحد شروع كرد. و به اصطلاح دفاع از حقوق كارگران و رانندگان را بعهده گرفت .در صورتي كه درخواست كارگربه عنوان كانديداي شوراي اسلامي كار منوط به تائيد مديريت و حراست شركت واحد است. در غير اين صورت رد صلاحيت ميشد . حتي من خودم شاهد بودم اگر كارگري از اين فيلترها رد ميشد و واقعا ميخواست از كارگران دفاع كند. مديريت محل كار ان كارگر را تغيير ميداد و عملا ان كارگر با تغيير محل كار خود از نمايندگي حذف ميشد و انهائي كه هم سو با مديريت و حراست كار ميكردند از پاداش قابل توجهي مثل اضافه كار و وام هاي قزالحسنه و .....برخوردار بودند و اين خود در شركت واحد يك امتياز براي كساني بود كه به عنوان نماينده شورا كار ميكردند. هر دو سال يكبار تعداي كانديدا مي شدند تا شرايط كاري خودشان بهتر شود. وعملا اگر هم ميخواستنند نمي توانستند تلاشي براي شرايط بهتر كار كارگران و رانندگان داشته باشند. اين شرايط بطور شديدي ريشه گرفته بود و باعث شده بود كه رانندگان و كارگران شركت واحد هيچ اميدو اعتمادي به نمايندگان شوراهانداشته باشند و در طول دو سال خدمت انها حتي مراجعه كننده اي هم نداشتنند . مطالبات رانندگان همينطور روي هم انباشته ميشد و فقط بخشي ازكارگران هر دو سال يكبار به اجبار اينكه روز انتخابات شوراها از كارشان كارفرما جلوگيري نكند با تهديد و زور راي ميدادند . اين يكي از عوامل اصلي شكل گيري سنديكاي كارگران شركت واحد بود .در مدت نزديك به بيست سال كه از تاسيس شوراهاي اسلامي كار در شركت واحد ميگذشت نه تنها اين شوراها دستاوردي نداشتند بلكه دستاوردهاي سنديكاي شركت واحد را هم از دست كارگران گرفتند.در واقع شوراهاي اسلامي كار شركت واحد به هيچ عنوان به رانندگان پاسخگو نبودند و تمام و كمال گوش به فرمان كارفرما و حراست بودند .از طرفي چون خانه كارگر در ادارات كار و وزرات كار از نفوذ زيادي برخوردار بود به همين دليل شكايت كارگران در ادارات كار و وزرات كار به ضرر كارگران تمام ميشد و اغلب كارگران از شكايت صرفه نظر ميكردند.البته با توجه به اينكه اساسنامه شوراها را وزرات كار مينويسد بيشتر از اين هم نمي شود انتظار داشت . صادقانه بگويم در بيست سال گذشته شوراهاي اسلامي كار شركت واحد نه تنها يك مجمع بر پا نكرده حتي يكي از مواد قانون كار را هم به كارگران و رانندگان اموزش نداده . اين خود دليلي محكم يراي ايجاد تشكيل سنديكاي شركت واحد بود . اما چطور بعد از 27سال خاموشي سنديكاي شركت واحد باز دوباره باز گشائي شد . در سال ۲۰۰۲ وزارت کار و امور اجتماعی جمهوری اسلامی ايران از دفتر بين المللی کار درخواست کرد تا قانون و مقررات کار کشور را بررسی کرده و راه های بهبود انطباق آنها با استانداردهای بين المللی در زمينه حق تشکل و حق مذاکره دسته جمعی را پيشنهاد نمايد. جلساتی در تهران و ژنو برگزار شد و سرانجام در اکتبر ۲۰۰۴ وزارت کار و امور اجتماعی و طرف های کارگر و کارفرمای ايشان با هم يک توافقنامه مشترک امضا کردند که شامل سه موضوع اصلی بود. ايشان موافقت خود را با نياز به بازنگری در فصل ششم قانون کار در راستای تقويت و توسعه انجمن های صنفی اعلام کردند. انجام اين کار بايد مطابق اصول شناخته شده بين المللی در زمينه حق تشکل و با مساعدت دفتر بين المللی کار باشد. ايشان همچنين موافقت خود را با نياز به تجديد نظر در قانون تاسيس شورای های اسلامی کار و طبعاً آئين نامه های آن، در زمان مقتضی و مطابق با مقاوله نامه های شماره ۸۷ و ۹۸ سازمان بين المللی کار اعلام کردند. با توجه به اين مذاكرات اواخر سال 1383 اقاي اسالو و ابراهيم مددي به كمك موثر هيئت موسسين كارگري از طريق پي گيرهائي كه در وزرات كار انجام دادند. قرار شد در صورت جذب و عضو گيري از رانندگان و كارگران استارت بازگشائي سنديكاي شركت واحد را بزنند .البته تا تشكيل سنديكاي شركت واحد مرتب اعضاي هيئت موسسين كارگري در قالب هيئت موسسين سنديكاي شركت واحد مرتبا در جلسات شركت كرده و ما از تجربيات انان در اگاهي دادن به رانندگان و كارگران شركت واحد ياري مي جستسيم. اولين تجمع رانندگان بنا به نشان دادن اعضا ئ و نمايش قدرتي جهت تشكيل سنديكاي شركت واحد در مقابل وزرات كار شكل گرفت . مسئولين وزرات كار از اين كه تجمع رانندگان در خيابان شكل نگيرد حدود هزار رانند ه را به داخل وزرات كار دعوت كردند كه در مسجد داخل وزرات كاراعضاي هيئت موسسين سنديكاي شركت واحد براي رانندگان سخنراني كردند . اين تجمع نشان داد كه سنديكاي شركت واحد امادگي بازگشائي را دارد. البته سنديكا محلي را در حسن اباد تهران از خبازان گرفته بود و در ان محل هر هفته اموزش قانون كار و بخشي از قانون اساسي و اموزش هاي سنديكائي به كارگران ارائه ميداد . رانندگان مشكلات كاري منطقه خودشان را حضورا براي اعضاي حاضر در محل توضيح ميدادند . البته كارفرما هم با كمك حراست و عوامل شوراها كارگران را زير نظر داشتند و به اين شكل كارگران را تهديد هم ميكردند تا شايد بتوانند سنديكاي نوپا را در نطفه خفه كنند . عوامل امنيتي بطور نامحسوس در جلسات هفتگي سنديكا حضور داشتند. در جلسات اموزش سنديكا ئي به رانندگان داده مي شد وهم زمان در مناطق مختلف شركت واحد هم امضا جمع اوري ميشد مبني بر در خواست تشكيل سنديكادر شركت واحد . حدود 8هزار امضائ جمع اوري شده بود كه من خودم كل امضاهاي منطقه 9اتوبوسراني را به اداره كار تسليم كرده بودم و مننظر رسيدگي بوديم هر چند عوامل خانه كارگر و شوراها با نفوذ خود در اداره كار استان تهران با توصيه و...؟ مرتبا شكايات ما را به تاخير ميانداختند از انجائي كه شوراهاي اسلامي كار دهگانه اتوبوسراني و عوامل خانه كارگر منافع خود را در خطر ديدند با همكاري عوامل خود در خانه كارگر و بهره گيري از مديريت شركت واحد و حراست و عوامل امنيتي ترتيب حمله به محل سنديكاي شركت واحد را دادند . محجوب هم كه به عنوان نماينده تهران در مجلس بود و از بنيان گذارهاي خانه كارگر به حساب ميامد از اين موضوع با خبر بود .در تاريخ 19/2/84با تمام امكانات از قبيل جيره خوارهاي چماقدار و در حضور نيروهاي انتظامي و امنيتي به محل سنديكاي شركت واحد واقع در حسن اباد تهران حمله ور شدند تعدادي از اعضا را زخمي كردند و هر چه در سنديكا بود به يغما بردند تا شايد اين سنديكا از حركت باز ماند. نه تنها برنامه ريزي انها درست از اب در نيامد بلكه باعث شد كارگران بيشتري به سنديكا مراجعه كنند. اين مسائل باعث شد تا اعضاي هيئت موسسين سنديكا زودتر استارت انتخابات را بزنند . البته در اين شرايط مرتبا اعضاي فعالي كه براي ايجاد تشكيل سنديكا فعاليت ميكردند تحت فشار هاي از جمله اخراج و تعبيد به مناطق دورتر بودند ولي هيچ يك از اين مشكلات نتوانست جلوي سنديكا خواهان را بگيرد وعوامل چماقدار قبل از انتخابات در محل سنديكا بمب اتش زا گذاشتند كه با توجه به نزديك بودن اتش نشاني وحضور به موقع اتش نشانها محل سنديكاي اسيب چنداني نديد و همين خرابكاري باعث شد تا حدود 50 راننده هر شب تا زمان انتخابات در محل سنديكا مي خوابيدند . بهرحال بعد از فشارهاي زيادي كه در روز 13/2/84از طرف عوامل امنيتي و نيروهاي پليس و حراست شركت واحد به اعضاي راي دهنده وارد كردند رانندگان با توجه به دستيگري 7نفر از اعضاي سنديكاكه صبح روز انتخابات دستگير شده بودند رانندگان محل را ترك نكردند و با تجمع در ميدان حسن اباد خواستار برگزاري انتخابات سنديكا شدند و عوامل امنيتي اجازه برگزاري انتخابات سنديكاي شركت واحد را صادر كردند و تمام افرادي را كه دستگير كرده بودند ازاد كردند. زمان راي گيري تنها زماني بود كه هيچ يك از اعضاي سنديكا زنداني نبودند . با توجه به گستردگي شركت واحد. انتخابات تا ساعات 5/2بامداد14/3/84ادامه داشت كه عوامل امنيتي تهديد كردند كه اگر تعطيل نكنيد صندوق هاي راي گيري را ضبط خواهيم كرد كه با نظر جمعي. برگزار كنندگان انتخابات مجبور شديم انتخابات را تعطيل كنيم و بلافاصله برگزار كنندگان به شمارش ارا پرداختنند و بعد از 27سال اولين انتخابات شفاف مستقل كار گري در ايران در محل سنديكا برگزار شد و اعضاي هيئت مديره سنديكا مشخص شدند. بلافاصله بعد از تشكيل اولين جلسه هيئت مديره وظايف نمايندگان مشخص شد و سنيكاي كارگران شركت واحد رسما كار خودش را اغاز كرد .هر چند كه باز هم از طرف كارفرما و عوامل امنيتي ما را به رسميت نمي شناختنند ولي شوراي اسلامي كار شركت واحد ديگر بطور كامل كنار كشيده بودند و هيچ اظهار نظري نمي كردند. و كارگران با حضور در جلسات هفتگي و مجمع سنديكا خواستار رسيدگي و تلاش اعضاي هيئت مديره سنديكا جهت پرداخت مطالبات خودشان بودند .سنديكادر حالي پيگيري مطالبات رانندگان و كارگران را انجام ميداد كه اعضاي هيئت مديره مرتبا مورد تهديد و فشار بودند و حتي عوامل امينتي در محل سنديكا در جلسات مرتبا در حضور رانندگان از دستيگيري افراد سنديكا خبر مي دادند به اين طريق سعي داشتند اعضاي حاضر در سنديكا را بترسانند تا شايد ما نتوانيم افراد را جذب سنديكا كنيم. تا شهريور 84سنديكا از طريق مكاتبات اداري با مسئولين ذيربط هيچ نتيجه اي جهت بدست اوردن مطالبات رانندگان نداشت جز وعده هاي توخالي . در 16/6/84سنديكاي شركت واحد اولين اعتراض ارام سنديكائي خود را با روشن كردن چراغهاي اتوبوس در حين كاربه مسئولين نشان داد از انجائي كه اكثريت رانندگان شركت واحد در سطح تهران از اين اعتراض استقبال كردند خشم عوامل امنيتي را برانگيخت و منجر به دستگيري تعدادي از اعضاي سنديكا گرديد. اما اين حركت اعتراضي كه در سطح تهران بي سابقه بود توجه مردم و رسانه ها را بخود جلب كرد . و چند نفر از اعضاي هيئت مديره با دفتر رئيس جمهوري هم در همان روز ملاقات كردند. قرار شد كه مشكلات رانندگان از طريق شهرداري پي گيري شود . تا دي ماه نه تنها مشكلي از دوش كارگران برداشته نشد بلكه تعداد ديگري از اعضاي هيئت مديره هم بازداشت شدند . اين بي توجهي ها به خواست كارگران و بازداشت ها باعث شد تا رانندگان در مجمع هاي هفتگي تقاضاي اعتصاب بكنند . سنديكا چند جلسه جهت اموزش اعتصاب به كارگران داشت و به محض اينكه اطلا عيه اموزش اعتصاب به دست رانندگان رسيد رئيس هيئت مديره اسالو و چندين نفر از اعضاي هيئت مديره دستگير شدند. و اين بازداشت ها باعث شد تا كارگران رسما از سنديكا بخواهند اعتصاب انجام شود تعداي از هيئت مديره كه هنوز بازداشت نشده بود با صدور اطلا عيه روز 4/10/84را روز اعتصاب اعلام كردند كه باز هم منجر به بازداشت تعداي ديگر از اعضاي هيئت مديره و اعضائ سنديكا شد. از انجائي كه وسعت اعتصاب گسترده بود تردد شهروندان با مشكل جدي روبرو شده بود از طرفي فشار عوامل اطلاعاتي بروي اعضاي هيت مديره زياد بود رانندگان مناطق مختلف بخشي از اعتصاب راشكسته و محل منطقه 6اتوبوسراني را تبديل به محل اعتصاب كردند كه منطقه 6 از بزرگترين متاطق اتوبوسراني تهران به شمار ميرفت. تجمع رانندگان تقربا تا دو روز در منطقه 6 ادامه داشت و قالبباف شهردار تهران در همان شب در حالي به جمع رانندگان معترض امد كه باران شديدي ميامد و تقربا اكثريت اعضاي هيئت مديره در بند 209زنداني بودند . كه در همان شب ملاقات شهردار با رانندگان معترض تعدادي از اعضاي زنداني از جمله ابراهيم مددي را ازاد كردند تا بتواننداز با كمك اعضا ازاد شده به تجمع رانندگان پايان دهند . كه با صحبت هاي شهردار و فشار هاي عوامل امنيتي اين تجمع بپايان رسيد و بعد از يك هفته ديگر اعضا از جمله خود من از زندان اوين ازاد شديم بجز منصور اسالو و قرار شد كه به خواستها و مطالبات ما رانندگان رسيدگي شود و اسالو هم در فرصتي مناسب ازاد شود . شهردارقاليباف هم با ما جلسه اي گذاشت و قول همكاري داد . بعد ازگذشت چند هفته نه تنهااسالو ازاد نشد مسئولين هم هيچ چراغ سبزي به خواست هاي رانندگان نشان نداند .شهردار هم در اين مدت ترتيب ملاقاتي را با كل رانندگان در استاديوم دوازده هزارنفري ازادي داد تا بلكه بتواند رانندگان را قانع كند با سنديكا همكاري نكنند . كه البته سنديكا هم از اين گرد همائي استقبال كرد و بيش از 8هزار نفر از رانندگان به محل سالن دوازده هزارنفري امدند. البته تمام مسئولين شركت واحد از جمله مدير عامل شركت واحد به محل امده بودند.خانواده اسالو هم به اين محل امده بودتا شايد بتواند قول ازادي اسالو را از شهردار بگيرد. شهردار تهران در سخنراني خود ضمن قول رسيدگي به مشكلات رانندگان سعي داشت كارگران را قانع كند تا با سنديكاي شركت واحد همكاري نكنند. و بطور ضمني گفتنند كه مشكلات را به تنهائي حل خواهند كرد و در اصل خود را نماينده كارگران ميدانستند نه سنديكاي شركت واحد را.اين صحبتها خشم رانندگان را برافروخت و رانندگان شعارهائي براي ازادي اسالو و حمايت از سنديكا دادند كه البته قاليباف محل را ترك كرده بود و صداي بلند گروه موزيك قصد داشت صداي رانندگان را خفه كند .كه رانندگان يكصدا همچنان شعار حمايت از سنديكا و ازادي اسالو ميدادند. اين برخورد رانندگان در واقع درخواست رانندگان از سنديكا بود و همچنان شعار قاليباف اعتصاب يادت نره را سر ميداندبا توجه به اينكه مراسم تمام شده بود رانندگان قصد ترك محل را نداشتند و با بستن درب هاي استاديوم اجازه نمي داند اتوبوسها خارج شود با پادر مياني اعضاي هيئت مديره سنديكا رانندگان محل را ترك كردند. بعد از مراسم استاديوم شهردار از ملاقات با اعضاي سنديكا منصرف شد .گويا سركوب سنديكا بطور جدي در دستور كار عوامل امنيتي قرار گرفت با حضور اعضاي سنديكا در شهرداري اجازه ملاقات ندادند و مدير عامل وقت هم كه بتازگي عوض شده بود از ملاقات با ما امتناع ورزيد و همان حرفهاي رئيس خود مبني به اينكه من سنديكا را به رسميت نمي شناسم و شخصا به خواست هاي كارگران رسيدگي ميكنم را تحويل نمايندگان سنديكا داد . سنديكا كه حدود يكسال تلاش بي وقفه جهت مطالبات رانندگان كرده بود و خود را به كارگران پاسخگو ميدانست مطالب شهردار و مدير عامل را به اطلاع رانندگان رساندو اعضاي هيئت مديره بعد از كنفراس هفتگي با رانندگان و كارگران و نظر خواهي قرار شد اعتصاب دوم راجهت مطالبات رانندگان و ازادي اسالو و برسميت شناختن نمايندگان سنديكا انجام دهد . در جلسه هيئت مديره سنديكاي اين نظرات رانندگان مورد بررسي قرار گرفت و با اكثريت ارا اعتصاب دوم رانندگان مصوب شد . به محض توزيع اطلاعيه اعتصاب از طرف سنديكا از طرف شهردار و مديرعامل شركت واحد قرار ملاقاتي با اعضاي هيئت مديره سنديكا در محل دفتر مدير عامل اتوبوسراني گذاشته شد كه از طرف سنديكا من و مددي و سليمي به محل مذاكره رفتيم البته تا روز اعتصاب دوم يعني 8بهمن84يك هفته وقت باقي بود البته ما اين زمان را گذاشتيم تا بلكه بتوانيم شايد امتيازي براي كارگران بگيريم و در صورت امتياز اعتصاب را كنسل كنيم. مذاكره ما در حضور عوامل حراست شهرداري نماينده شهردار و مدير عامل شركت واحد و حراست شركت واحد از ساعت 2عصر شروع شد و تا حدود 9شب ادامه داشت كه طرفهاي مقابل ما حاضر به دادن هيچ امتيازي جهت شكستن اعتصاب به ما نشدند و تمام حرفشان اين بود كه شما كاري را كه ما ميخواهيم انجام دهيد بعدا ما به خواستهاي شما توجه خواهيم كرد در اصل همان وعده سر خرمن و با تهديد و ارعاب ميخواستنند به مقاصد خود برسند كه بلافاصله پس از پايان مذاكره از طرف وزرات اطلاعات تمام اعضاي سنديكا احضار شدند و پس يك بازجوئي چندين ساعته در دادگاه انقلاب كه تا ده شب ادامه داشت مستقيم به بند 209اوين منتقل شديم حتي عوامل اطلاعاتي هم حاضر به دادن هيچ امتيازي جهت شكستن اعتصاب به كارگران نشدند. من فكر ميكنم كه گروهي دوست داشتند كه با اين اعتراض ما را بطور كامل سركوب كنند . البته در روز اعتصاب با توجه به اينكه اكثريت اعضاي هيئت مديره وتعدادي از خانواده هاي انها و فعالين سنديكا بازداشت شده بودند اما اعتصاب در همان ساعات اوليه شكل گرفت و بخشهائي از تهران كاملا تحت تاثير اعتصاب رانندگان قرار گرفت.در روز اعتصاب صدها نفر از رانندگان دستگير شدند و روانه زندان اوين شدند بيش از سيصد نفر در همان روزهاي اوليه اعتصاب از كار بيكار شدند به مرور تا مدت شش ماه اكثريت كارگران اخراجي بجز 45نفر به سر كار خود بازگشتنند و اعضاي سنديكا هم هر كدام بعد از چندين ماه از زندان با قرار هاي وثيقه صد ميليوني ازاد شدند و داراي پرونده هاي در انتظار دادگاه شدند البته باز هم اعضاي هيئت مديره دست از تلاش برنداشتند و غير از پيگيري حقوق كارگران به حمايت از كارگران اخراجي پرداختند . با توجه به اينكه محل دفتر سنديكا از طرف مقامات پلمپ شده بود اما هيئت مديره سنديكا دست از تلاش برنداشتند و از منازل خود براي جلسات هيئت مديره استفاده ميكردند و همچنان با توزيع اطلا عيه هاي سنديكا به رانندگان اقدام به اطلاع رساني ميكردند. با توجه به اينكه اعضاي هيئت مديره سنديكا از كار بيكار شده بودند ولي باز از تلاش جهت حقوق رانندگان دست برنداشتند و حتي كمك هاي مالي به اعضاي اخراجي از طريق كمك هاي مردمي و جمع اوري حق عضويت از رانندگان ميكردند و هر سال با تمام فشارها در روز جهاني كارگر اقدام به تجمع و برگزاري مراسم كارگري ميكردند كه اگر تخميني بخواهم بگويم از سال 84 تا امروز بيش از 400بار اعضاي هيئت مديره و فعالين سنديكاي شركت واحد بازداشتي داشته و ده ها پرونده محكوميت بخاطر فعاليت سنديكائي .خوشبختانه با پي گيريهاي هيئت مديره و فعالين و دوستاران سنديكائي و حمايت هاي بين المللي اتحاديه هاي كارگري اكثريت به اتفاق اعضاي سنديكا بعد از 4و5سال بيكاري به كارشان بازگشتند فقط دو مورد هنوز بيكار هستنند اقاي اسالو و اقاي اكبر پيرهادي و دو نفر از اين اعضا در زندان هستنند اقاي ابراهيم مددي و رضا شهابي كه اميدورايم كه ازادي و بازگشت بكار اين عزيزان هم صادر شود.البته تلاشهاي سنديكا نتيجه گرفت و باعث دستاوردهاي زيادي براي كارگران شد هر چند كه امروز ما بخاطر جو امنيتي حاكم بر جامعه با ارم و اسم سنديكا در شركت واحد نمي توانيم فعاليت كنيم ولي اعضاي اين سنديكا همچنان در محل كار به بدنه خود وصل هستنند و با جمع اوري طومارهاي مختلف جهت مطالبات رانندگان تلاش ميكنند و بارها و بارها امثال خودمن و ديگر اعضاي سنديكا با مدير عامل و مديران شركت واحد بر سر خواست هاي كارگران و رانندگان چانه زني كرده ايم و مطالباتي را بدست اورده ايم . هيچوقت و در هر شرايطي حتي با فشارها و تطميع ها ما راي كارگران را كه به ما داده بودند به هيچ قيمتي نفروختيم و همچنان پيگير حقوق همكاران خود هستيم به اميد روزي كه ما هم ازادانه بتوانيم تشكلي را كه خودمان دوست داريم ازادانه انتخاب كنيم
داود رضوي فعال سنديكائي
